Перевод: с исландского на английский

с английского на исландский

to cultivate

  • 1 brjóta land til ræktunar

    Íslensk-ensk orðabók > brjóta land til ræktunar

  • 2 stunda

    * * *
    (að), v. to have one’s mind bent upon, be intent upon, care for (þótti Eiríkr konungr enga þá hluti s. vilja, er landsmönnum væri til nytsemdar); also with preps., s. á e-t, to strive after (þessir s. fast á at ræna okkr); s. til e-s, to strive towards, aim at (stunduðu báðir til þess, at H. konungr skyldi gefa þeim konungs nafn); ef þit stundið þangat, if ye proceed thither; to seek or cultivate one’s friendship (ef hann vildi s. til Knúts konungs).
    * * *
    að, [stund III], to go, proceed; stopalt munuð ganga ef it stundit hingat, if ye intend to go thifher, Am. 16; stundu vér til strandar, Fms. xi. (in a verse); obsolete in this sense.
    2. metaph., ef hann vildi s. til Knúts konungs, cultivate his friendship, Fms. iv. 293; hvat tjáir mér nú at hafa til hans stundat, Al. 129; hugr minn stundar til þess Guðs, er …, Fagrsk. 11.
    II. to strive, usually with prep.; stunda á e-t, er til e-s, (rarely single); þeir stunda fast á at ræna okkr, Bs. i. 40; man ek á þat stunda meðan ek lifi, Fagrsk. 11, Sks. 14 B; sá hann at ekki var at stunda á þat lið, they were not to be trusted, Fms. viii. 29; róit út ór firðinum, ok stundit ekki á Víkverja, ix. 507 (á-stunda, q. v.): stunda til e-s, to strive towards, seek; til yðvarrar órlausnar stunda allir, Sks. 13; stunduðu báðir til þess, at konungr skyldi gefa þeim konungs nafn, Fms. x. 28; stunda ek enn til þeirrar ræðu, Sks. 483: to take pains, afla þess er hann stundar ekki til, Al. 88.
    2. with acc., vilda ek, at allir mínir menn stundaði hann, Grett. 119 A; Ísodd stundar hann í hvern stað framar enn yðr, Trist.; stunda sik með föstum ok vökum, Barl. 148; sá fagnaðr er ek vil sjálfan mik til s., 99; hann þótti enga þá hluti stunda er lands-mönnum væri til nytsemdar, Fms. xi. 346: mod., stunda bókiðnir, s. lestr, to study, cultivate.

    Íslensk-ensk orðabók > stunda

  • 3 fága

    (að), v.
    1) to adorn, embellish (gjörð fáguð með brögðum);
    3) to take care (charge) of, to tend (fága farsælulausa, sjúka);
    4) to cultivate (fága rangan átrúnáð);
    fága jörðina, to till the earth;
    5) to worship (fága heiðin goð).
    * * *
    að, to polish, clean; f. saltkatla, Fas. ii. 499, Eg. 520 (vide eik); f. hest, to curry a horse, Sks. 374; öll fáguð ( painted) með brögðum, Fms. v. 345.
    2. metaph. to cultivate; fága jörðina, to till the earth, 549 B; f. akr, Mar. 188: of arts, science, sem hann fágaði þá iðn lengr, Lv. 115.
    β. to worship; f. heiðin guð, Stj. 576; f. heiðin sið, Lex. Poët.; f. helga menn, H. E. i. 243.

    Íslensk-ensk orðabók > fága

  • 4 iðka

    (að), v. to perform, cultivate.
    * * *
    að, to study, cultivate, Rb. 312, Thom., freq. in mod. usage.

    Íslensk-ensk orðabók > iðka

  • 5 PLAGA

    * * *
    (að), v.
    2) to treat, entertain (vel plagaðir í mat ok drykk);
    3) to be used, wont.
    * * *
    að; this word, although found in old writers, is now almost out of use; it was no doubt borrowed from the German or English, perhaps through the Hanseatic trade, for it appears about the end of the 13th century; in Stj., Laur. S. (14th century):—the Flóam. S. l. c. is the sole instance of its occurrence in the classical Íslendinga Sögur (see List of Authors D.I. II), but that Saga is not preserved quite in its original form: [A. S. plægan; Engl. play; Germ. pflegen; Dan. pleje]:—to cultivate; prisa ok plaga sannleik, Stj. 298; plagar hann ok elskar náttina, 86; hann plagaði í honum allskonar ávöxt, Barl. 23 (v. l. to plantaði); allar þær listir er þá plöguðu dýrar konur, Fas. iii. 238.
    2. to treat, entertain; presta sína lét hann sitja yfir sitt borð, ok plagaði þá alla vel með góðan kost ok öl, Bs. i. 903; sátu þeir sunnu-daginn vel plagaðir í mat ok drykk, 860, Fas. iii. 373; plagar sik nú alla vega við skraut ok skart, Stj. 417.
    3. to be used, wont; eigi hafa menn þat plagat mjök hér til at gabba mik, Fs. (Flóam. S.) 159; þeir verða með Guðligum boðorðum þar til samdir ok plagaðir, Stj. 255.
    4. reflex., kvennbúnað sem þar plagaðisk, which was there fashionable, Stj. 186.

    Íslensk-ensk orðabók > PLAGA

  • 6 VINNA

    * * *
    I)
    (vinn; vann, unnum, unninn), v.
    1) to work, labour, do work (Ásmundr vildi lítit vinna);
    vinna á akri ok plœgja, to work in the field and plough;
    2) to work, till, cultivate (vinna akr, jörðina);
    3) to work, perform, do;
    vinna verk sin, to do one’s work;
    þat verðr hverr at vinna, er ætlat er, every one must do the work that is set before him;
    þér hafið mikit stórvirki unnit, ye have done a great deed;
    vinna eið, sœri, to take an oath;
    vinna bœtr á e-u, to redress;
    vinna e-m beinleika, beina, to show hospitality to one;
    vinna e-m geig, bana, to work harm, death, to one;
    vinna e-m úsœmd, to bring shame, disgrace on one;
    vinna e-m bót (illt), to do one good (harm);
    vinna e-m hefnd, to take revenge on;
    4) vinna e-m, to wait upon, attend to, tend (Höskuldr bað hana vinna þeim hjónum);
    5) to win, gain;
    vinna orrustu, sigr, to gain a battle, victory;
    vinna sigr á e-m, to obtain a victory over, defeat, one;
    6) to win, conquer (vinna land, borgir, skip);
    vinna e-t aptr, to recover by conquest, reconquer (vinna aptr þat ríki, er látit er);
    7) to overcome, master, get the better of (þeir ætla, at þeim muni illa sœkjast at vinna oss);
    8) to avail (veit ek eigi, hvat þat vinnr);
    e-t vinnr e-m þörf, it suffices, is sufficient for one (þörf vinnr hverjum presti at segja eina messu);
    vinna e-m at fullu, to be quite sufficient for one, do away with, kill (tók hann sótt þá, er honum vann at fullu);
    9) to withstand, with dat., = vinna við e-u;
    sköpum viðr (= vinnr) manngi, no man can withstand his fate;
    10) followed by an a. or pp., to make (vinna e-n sáran, reiðan, barðan, felldan);
    vann hann yfirkominn Harald, he succeeded in vanquishing H.;
    vinna hefnt, to take revenge;
    vinna annat, to prove;
    11) to reach (smíðuðu einn stöpul, þann er þeir ætluðu at vinna skyldi til himins);
    12) with preps., vinna at e-u, to be busy with (vinna at heyi);
    vinna at svínum, sauðfé, to tend swine, sheep;
    fá ekki at unnit, to effect nothing (ekki munu þér fá at unnit svá búit);
    vinna at e-m, to do away with, kill (þat var markat á tjaldinu, at Sigurðr vann at Fáfni);
    vinna e-t á, to do, effect (höfum vér mikit á unnit í várri ferð);
    vinna á e-m, to do one bodily injury, = vinna áverka á e-m (með þann hug at vinna á Gunnari);
    vinna e-t til e-s, to do one thing in order to obtain or effect another (vildi hann vinna þat til sættar með þeim brœðrum);
    þat vil ek til vinna, that I am ready to do;
    vinna til e-s, to make oneself worthy of, deserve (vinna til dauða);
    vinna til fjár ok frægðar, to act so as to gain money and fame;
    vinna við e-u, to withstand (mátti hann ok eigi við sköpum vinna né sínu aldrlagi);
    vinna e-n yfir, to overcome;
    13) refl., vinnast, to last, suffice;
    meðan dagrinn vannst, as long as the day lasted;
    Illugi elti hann meðan eyin vannst, to the end of the island;
    festrin vannst eigi til jarðar, the rope was not long enough to touch the ground;
    þar sátu konur úti frá sem vannst, as there was room;
    ek vinnst eigi til þér at launa, I am unable to reward thee;
    ekki unnust þau mjök fyrir, they did little to support themselves;
    recipr., vinnast á, to wound one another.
    f. work, labour;
    vera at vinnu, to be at work.
    * * *
    pres. vinn, vinnr, older viðr, Gkv. 2. 30, Fms. vii. 239 (in a verse), Edda i. 492, Am. 45, Ad. 21, etc.; pret. vann, vannt (mod. vanst), vann; pl. unnu; subj. ynni; imperat. vinn; part. unninn (vunnu, vynni, vunninn): with suffixed pers. pron. vinn’k, Hm. 158; vann’k, Bkv. 2. 26: pres. reflex. vinnz, Grág. (Kb.) i. 3, 85, 86: pret. vannz, Stj. 131, and passim: with suffixed neg. vant-attu, thou workedest not, Hkv. 2. 20; plur. vinna-t, 2. 21; [Ulf. winnan = πάσχειν, ὀδυνασθαι; A. S., O. H. G., and Hel. winnan; Engl. win; Dan. vinde; Swed. vinna.]
    A. To work, labour, of any household work, as also in a wider sense; fasta ok vinna til nóns, Dipl. ii. 14; hann var félauss ok vann til matar sér, worked for his food, 656 C. 24; þessi er svá röskliga vann, worked so well, Nj. 270; þat verðr hverr at vinna sem ætlað er, 10; vinna hvárt er vill, to do whichever he will, Grág. (Kb.) i. 99; eiga sem mest at vinna, to be very busy, Nj. 97; Ásmuudr vildi lítið vinna, would not work, Grett. 90; þrællinn vann allt þat er hann vildi … at honum þætti þrællinn lítið vinna, Nj. 73; hvat er þér hentast at vinna (?), 54; vinna verk sín, to do one’s work, Eg. 759; vinna e-m beinleika, beina, reiðu, to do one service, attend on him as a guest, Fs. 52, MS. 623. 52, 54: ellipt., vinna e-m, to wait upon, tend; bað hana vinna þeim hjónum, Ld. 34.
    2. to work, till, cultivate; þeim manni er jörðina vinnr ok erviðar, Stj. 30; vinnit hana (the earth) ok plægit, 187.
    II. to work, perform; nú hefir þú þat unnit er þú munt eigi með feðr mínum lengr vera, Nj. 129; vinna e-m geig, bana, to work harm, death to, 253, Fbr. (in a verse), Korm. 116; v. e-m úsæmd, Fs. 32; vinna e-m bót, to do good; er mörgum manni vann bót þeim er aðrar mein-vættir görðu mein, Landn. 211, Hkr. iii. 69; vinna bætr á e-u, to redress. Eg. 519; vinna e-m hefnd, to take revenge on: of feats, prowess, deeds, hvat vanntú meðan (?), Hbl.; keisari vann þar mikinn hernað, Fms. xi. 301; herja ok vinna margs kyns frægðar-verk, … af stórverkjum þeim er hann vann, x. 231, 232.
    2. to win, gain; vann hann aptr borgir ok kastala, Fms. x. 231; vita ef ek mega aptr vinna þat ríki er látið er, id.; hann viðr sér frama, Fas. ii. 472; vinna mikla sæmd, Fms. i. 96; vinna land, kastala = expugnare, i. 23, vii. 79, x. 414; vinna undir sik allan Noreg, i. 4, 87; vinna orrostu, to gain a battle, vii. 123; vinna sigr, to gain a victory, i. 85, x. 231, passim; er vunninn var Ormrinn langi, iii. 29.
    3. to conquer, vanquish; er hann vann konung svá ágætan, Fas. i. 34; vinnr Sigmundr hann skjótt, Fær. 82; at Egill ynni flesta menn í leikum, Eg. 191.
    4. to avail; veit ek eigi hvat þat vinnr, Fms. vii. 160; margir lögðu gott til ok vann þat ekki, Sturl. iii. 261; vinna e-m þörf, to suffice, be sufficient, do, Grág. i. 457, Orkn. 138; þörf vinnr hverjum presti at segja eina messu, H. E. i. 473; nægisk mér ok þörf vinnr, ef son minn Joseph lifir, Stj. 221; mætti þörf vinna lengi at ærnu lítið mjöl. Blas. 43; þá tók hann sótt þá er honum vann at fullu, Fms. xi. 2; galdrinn vann honum at fullu, i. 100.
    5. special usages; vinna eið, særi …, to take an oath, Grág., Nj., passim; þeir unnu honum land ok trúnað, swore homage to him, Fms. x. 401.
    6. to make, followed by an adjective or participle; hann vann væltan hann, Post. 645. 68; hrútr, er hann mátti eigi heimtan vinna, Grág. i. 419; með sínum vælræðum vann hann yfir kominn Harald, Fms. x. 257; ef goðinn viðr eigi dóm fullan áðr sól komi á þingvöll þá er hann útlagr, Grág. (Kb.) i. 50; ef hann viðr dóminn fullan, 80; ef hann viðr eigi heimilt, ii. 142: esp. in poët. phrases, vinna e-n felldan, barðan, sáran, reiðan, hræddan, to make fallen, i. e. to fell, etc.; as also, vinna brotið = to break; vinna hefnt, to take revenge; vinna svarat e-u, to respond to, Lex. Poët.; Paulus vann þat sannat, at …, Post. (Unger) 231.
    III. with dat. to withstand (ellipt. for vinna við …?); sköpum viðr manngi, Am. 45; vinnat skjöldungar sköpum, Hkv. 2. 21; ek vætr honum vinna kunna’k, Vkv. 39; munat sköpum vinna, Skv. 1. 53; Korm. 104 (in a verse).
    IV. to suffer, undergo; according to the Gothic this would be the original sense, but it only remains in such phrases as, vinna víl, vinna vás, Lex. Poët.; vinna eld, to suffer fire, Fms. viii. 9.
    V. with prepp.; vinna at, to ‘win to’ a thing, effect; þeir fá ekki at unnit, Fms. vii. 270; drekinn vinnr síðan at honum, does away with him, Stj.; vinna at sauðfé, svínum, to tend sheep, swine, Dropl. 16, Rm. 12; vinna at segli, to manage, attend to the sail, Grett. 94 B:—vinna á, to make, effect; höfum vér mikit á unnit, Fms. xi. 264; þú munt mikit á vinna um þetta mál, Fas. i. 459: to do one bodily harm, kill, ef griðungr viðr á manni, Grág. (Kb.) ii. 188; ef fé viðr á fé, i. 192; maðr vinnr á manni, Nj. 100, Lv. 29; á-unnin verk, bodily injuries, Kb. i. 145; maðr á sín at hefna, ef vill, sá er á verðr unnit, 147:—vinna fyrir, ok var ekki fyrir unnit um sumarit, Þorf. Karl. 414; vinna fyrir sér; vinna fyrir mat sínum, to win one’s food; hann vinnr ekki fyrir mat sínum, he wins not his bread (mat-vinnungr):—þat vinn ek til eingis at svíkja þá er mér trúa, Band. 31 new Ed.; vildi hann vinna þat til sættar með þeim bræðrum, Fms. iv. 17; hann hirti ekki hvat hann vann til ef hann fengi þat, x. 7; þat vil ek til vinna, Nj. 170; mun ek heldr þat til vinna at giptask Þorbirni, Ld. 70; vilja gjarna nökkut við hann til vinna, Fær. 25; það er ekki til vinnandi, it is not worth the trouble; fé því er ek vann til, earned, Eg. 519:—vinna við e-u, to withstand; sköpum viðr manngi, mátti hann eigi við sköpum vinna né sínu aldrlagi, Fas. i. 199:—vinna e-n yfir (Dan. overvinde), to overcome, Fms. iii. 156, Finnb. 266.
    B. Reflex., ekki unnusk þau mjök fyrir, they did little to support themselves, Ld. 146; láta fyrir vinnask, to forbear, desist from; þó skal enn eigi láta fyrir vinnask, Fms. vii. 116; Þorgeirr lét eigi fyrir vinnask um þetta mál, Rd. 296; lét prestrinn fyrir vinnask of umbræðuna þaðan frá, Bs. i. 341.
    2. to last, suffice; alla þessa þrjá daga vannsk (vannz Ed.) þeirra vegr, Stj. 131; ríki Assyriorum vannsk ( lasted) um þúsund ára, 140; Illugi elti hann meðan eyin vannsk, to the end of the island, Grett. 172 new Ed.; meðan dagrinn vannsk, as long as the day lasted, till evening, Fas. iii. 4; festrin vannsk eigi til jarðar, the rope was not long enough to touch the ground, Fms. ix. 3: to reach, smíðuðu stöpul þann er vinna(sk) skyldi til himins, Edda (pref.); þar sátu konur úti frá sem vannsk, as there was room, Fms. x. 16; skyldi drekka saman karlmaðr ok kona svá sem til ynnisk, Eg. 247; meðan Jólin ynnisk, Hkr. i. 138 (vynnisk, Fms. 1. 32, l. c.); Ketill bað Eyvind svá vítt nema land at þeim ynnisk báðum til vel, Rd. 231; ef eigi vinnsk til (fé) til hvárs-tveggja, Grág. i. 288; fé þat skulu þeir hafa sem vinnsk, … ef fé vinnsk (vinnz Ed.) betr (Dan. slaae til), Grág. (Kb.) i. 85, 86; fé svá at vinnask mætti at ærnu þúsund manna, 623. 21; þess viðar er vinnask megi mál ok misseri, Hm. 59; ef hánum vinnsk (vinnz) eigi fróðleikr til þess, Grág. (Kb.) i. 209; vér trúum orku, afli ok sigr-sæli, ok vinnsk oss þat at gnógn, Ó. H. 202 (cp. ‘vinna þörf’ above); ek vinnumk eigi til þér at launa, I am unable to reward thee, Finnb. 238; ek vinnumk eigi at dýrka þitt nafn, Barl. 181.
    II. recipr., vinnask á, to wound one another; þar er menn vinnask á, Grág.; þau vinnask á þann áverka, er …, Kb. ii. 40; vinnask á enum meirum sárum, K. Þ. K. 116.

    Íslensk-ensk orðabók > VINNA

  • 7 YRKJA

    (yrki, orta, ortr), v.
    1) to work, esp. to fill, cultivate (y. jörðina, landit);
    2) to make verses (y. kvæði, drápu, lof, níð, háðung um e-n); absol., hann var kærr konungi ok orti vel, he was beloved by the king, and a good poet;
    3) y. á e-t, to set about; en er þeir fundust, ortu bœndr þegar á til bardaga, the peasants at once set upon them; Eiríkr jarl orti ekki á at berjast við Erling, Eirik made no attempt to fight Erling; y. á e-n, to work upon; hvárki eldr né járn orti á þá, neither fire nor iron did them any harm; y. orða á e-n, to address one, speak to one (hann svaraði stirt ok strítt, þá er menn ortu orða á hann);
    4) refl., yrkist í um e-t, it begins; (gerist nú svá sem dœmi finnast til, at á ortist um mannfallit); recipr. to attack one another (síðan fylktu þeir liði sínu ok ortust á ok börðust); þeir ortust á vísur, they competed in verse-making.
    * * *
    ð and t, pret. orti, part. yrt and ort; [A. S. wyrcan, wrohte; Engl. work, wrought; Goth. waurkjan; O. H. G. wurchian; the initial w being dropped, see orka]:—to work, but chiefly used in a special sense to till, cultivate; enn sá maðr er engit á, hann skal þat láta fyrst yrkja … en ef hann yrkir eigi svá engit, … ok vili hann þó yrt hafa, Grág. ii. 280; ok svá þeir er á mörkina ortu, Eg. 14; ok Drottinn Guð tók manninn og setti hann í þann aldin-garð Eden, að hann skyldi yrkja hann og varðveita, Gen. ii. 15; at hann geti ortar vel engjar fyrir þær sakir, Grág. ii. 335; yrkja jörðina eðr vinna, Stj. 29; yrkja holt né haga, N. G. L. i. 249; yrkja ræfrar ok börku til húsa-þaks, to work (i. e. to scrape) bark for thatching, 242.
    II. to make verses (cp. Gr. ποιητής; Old Engl. maker = poet); hvárki á maðr at yrkja um mann lof né löst… ef maðr yrkir tvau orð enn annarr önnur tvau, ok ráða þeir báðir samt um, ok varðar skóggang hvárum-tveggja, … yrkja níð eðr háðung um e-n, Grág. ii. 147–149; síðan orti Ölver mörg mansöngs-kvæði, Eg. 5; at þú vakir í nott ok yrkir lofkvæði um Eirík konung, … hann orti drápu tvítuga, … yrkja lof um e-n, þá orti Egill alla drápuna, ok hafði fest svá at hann mátti kveða um morguninn, 419; þessi vísa er góð ok vel ort, ok skaltú yrkja aðra vísu, … þessi vísa var ílla ort ok skal ek kveða aðra betri, Fms. vi. 362, 416; hann var kærr konungi ok orti vel, he was a good poet, and wrought well, Orkn. 146, Fms. vii. 111; konungr mælti, ertú skáldit?—Hann svarar, kann ek at yrkja, ii. 39; hann tók at yrkja þegar er hann var ungr, ok var maðr námgjarn, Eg. 685; yrkja kann ek vánu verr, Mkv.; hann er svá orðhagr at hann mun yrkja saman rár-endana, Fbr. 82 new Ed.; and so in countless instances old and mod.
    2. generally, to make, compose; þessi rit era ort af afli ástar. Hom. 1; Guðs Sonr í þeirri bæn er hann sjálfr orti (the Lord’s Prayer), 655 i. 2.
    III. spec. usages; hvárki eldr né járn orti á þá neither fire nor iron worked on them, wrought their hurt, Hkr. i. 11; en er þeir fundusk, ortu bændr þegar á til bardaga, the ‘bonders’ (peasants) at once set upon them, Ó. H. 110; Eríkr jarl orti því ekki á at berjask við Erling, at hann var frændstórr ok frændmargr, vinsæll ok ríkr, earl E. made no attempt to fight Erling because …, 27; yrki (imperat.) á at Kyndilmessu, ok hafi öll átt at Miðfóstu, begin at Candlemass and have all done at Mid-Lent, Gþl. 106: en ef þá skill á, hverr þeir sem fyrr orti á, began, caused to dispute, 455; hann svaraði stirt ok strítt, þá er menn ortu orða á hann, when people spoke to him, Ó. H. 69; en ræðu konungs svöruðu menn er hann orti orða á whom he addressed, 178; hann var hljljóðr ok fáskiptinn en þó kátr við menn þá er orða ortu á hann, Fms. vi. 109; hann svaraði fám orðum þótt orða værri yrt á hann (þó at orða yrti á hann, v. l.), vii. 227; yrkti (sic) þá ok únáðaði kynsmenn Sem, harangued and vexed them, Stj. 65.
    IV. reflex. to take effect; þá tók at falla lið Erlings, ok þegar er á ortisk ok uppganga var greidd, viz. when the day was about decided, Ó. H. 183; hversu sem at [á?] ortisk, however it so went, Fas. ii. 482; þar er svá, er at ort, when that reserve is made, Grág. i. 494.
    2. recipr., síðan fylktu þeir liði sínn, ok ortusk á þegar, ok börðusk, attacked one another and came to blows, Hom. 112: þeir ortusk á vísur, exchanged, capped verses, Lv. 24; sættusk þeir at kalla ok var þó at engu haldit, ok ortusk þeir um siðan, they capped verses (satirical) about it, Sturl. i. 150.

    Íslensk-ensk orðabók > YRKJA

  • 8 at-hyllast

    t, dep. (qs. athyglast), to lean towards, be on the side of, do homage to; with acc., af því skolu vér a. þenna engil í beonum varum, to cultivate his friendship, Hom. A. M. 237. 7; at a. ok sækja e-n at ámaðar orði, 655 xiii. B. 4, Bs. i. 202; setlum vér þann yðvarn at a. er mestan görir várn sóma, take his part, who …, Fms. v. 273.

    Íslensk-ensk orðabók > at-hyllast

  • 9 HYLLA

    (-ta, -tr), v., hylla sik e-m, to court a person’s friendship, make friends with;
    hylla fyrir e-m, to recommend one;
    refl., hyllast e-n = hylla sik e-m;
    hyllast e-n at, to pay homage to.
    * * *
    t, hylda in N. G. L. ii. l. c.; [cp. hollr; Germ. huldigen; Dan. hylde]:—to court a person’s friendship; h. sik fjándmönnum e-s, Fms. vi. 174; h. sik svá við menn, Gþl. 25; h. fyrir e-m, to recommend one, Lv. 6; h. ok samþykkja, N. G. L. ii. 65, 220; h. hug með e-m, to consent, 183.
    II. reflex., hyllask e-n at (athyllask, q. v.), to cultivate, pay homage to, Fs. 130, Fms. iv. 448: eccl. to worship, hyllask at Guð, hyllisk nú at Thomas biskup, pray to bishop Thomas! Sturl. iii. 234.

    Íslensk-ensk orðabók > HYLLA

  • 10 plaga

    * * *
    (að), v.
    2) to treat, entertain (vel plagaðir í mat ok drykk);
    3) to be used, wont.
    * * *
    u, f. [Lat. plaga], a region, Rb. 488.

    Íslensk-ensk orðabók > plaga

  • 11 plága

    * * *
    (að), v.
    2) to treat, entertain (vel plagaðir í mat ok drykk);
    3) to be used, wont.
    * * *
    1.
    u, f. the plague, torment, Bs. ii. 118, 160.
    2.
    u, f. [Gr.-Lat.], a ‘plague,’ chastisement, of flogging, Bs. i. 912.
    2. a plague = drepsótt; plágan mikla.

    Íslensk-ensk orðabók > plága

  • 12 RÆKJA

    * * *
    (-ta, -tr), v. to refuse, reject.
    * * *
    1.
    ð, qs. vrækja, [reka], to reject, refuse; at þér vitið hvat ér skoluð eta, ok hvat ér skoluð rækja, what you shall eat and what reject, Stj. 317; skal hann kenna honum rétta hluti en r. hann eigi, Greg. 27; r. syndir, forsaking the sins, 23; hann fyrirleit ok rækti fórnir hans, 656 A. i. 4; þann ilm skal hverr Kristinn maðr r. er heiðnir menn göra fyrir skurð-goðum, Hom. 53.
    2.
    t, (i. e. rœkja), [A. S. rêcan, pret. rohte; Engl. reck, reckon; Hel. röcjan; Dan. rögte; Scot. raik]:—to reck, regard, take care of, heed, cultivate; klæði er ér lítt rækit, Am.; skulu vér r. húðföt vár, let us keep to our hammocks, Orkn. 274; ræki ek eigi, hvárt þú rítr …, I reck not, whether, Skálda 161; mun ek eigi rækja ( heed) fjár-skaða minn, 655 iii. 2; r. kirkjur, N. G. L. i. 339, Fms. viii. 410; rækja hátíð, Barl. 150; rækja eigi ættmenn sína, Fs. 31: to keep a grateful remembrance of, rækti Árni þetta allt saman þegar er hann var biskup orðinn, Bs. i. 680: but in mod. usage also in a bad sense, rækja e-ð við e-n, to bear malice.
    ☞ By assimilation of æ and œ two sets of words, diametrically opposed in sense, have become identical in form and sound, viz. those from rækja qs. vreka, and those from rækja qs. rœkja, with their derivatives; in olden times they were sounded differently: but when all distinction between them was lost, one of them had to give way; this was rækja from reka, which, with its derivatives, except rækr ( rejected), is now obsolete, whereas rækja, i. e. rœkja, with its derivatives, is still in full use.

    Íslensk-ensk orðabók > RÆKJA

  • 13 rækta

    * * *
    (i. e. rœkta), ð, [Dan. rögte], to take care of, regard; rækta réttindi, Stj. 162, Karl. 137; at r. sínar kirkjur eða til þeirra ganga, N. G. L. iii. 290; var hans hár klippt ok ræktað, hair cut and trimmed, Stj. 202; hversu dyggiliga síra Egill hafði ræktað ( performed) hans eyrendi, Bs. i. 911.
    2. to cultivate; rækta jörð, to grow korn, epli, etc., mod.

    Íslensk-ensk orðabók > rækta

  • 14 tíli

    or tili, a, m. [this word belongs to a root freq. in the other Teut. languages, Goth. til = fit; A. S. til = fit, good, also til = fitness, till = an end, a scope; Engl. till = cultivate; Germ. ziel; in Norway, people have a word ‘tilna,’ (tilnaðr, m., would be the answering Icel. form, but it is lost), aptitude, fitness, in a phrase like ‘e hev ki “tilna” for da’ = I have no aptitude for that]:—scope, found only in the compds, aldr-tíli, ‘life’s-scope,’ i. e. death, and ú-tíli, a mishap, mischance; konungr sagði, at þeim hafði ótíli mikill staðit af Kveldúlfi ok sonum hans, Eg. 175; þóttu Rauðssynir líkastir til at valda slíkum ótíla, Ó. H. 174.

    Íslensk-ensk orðabók > tíli

  • 15 vinna

    * * *
    I)
    (vinn; vann, unnum, unninn), v.
    1) to work, labour, do work (Ásmundr vildi lítit vinna);
    vinna á akri ok plœgja, to work in the field and plough;
    2) to work, till, cultivate (vinna akr, jörðina);
    3) to work, perform, do;
    vinna verk sin, to do one’s work;
    þat verðr hverr at vinna, er ætlat er, every one must do the work that is set before him;
    þér hafið mikit stórvirki unnit, ye have done a great deed;
    vinna eið, sœri, to take an oath;
    vinna bœtr á e-u, to redress;
    vinna e-m beinleika, beina, to show hospitality to one;
    vinna e-m geig, bana, to work harm, death, to one;
    vinna e-m úsœmd, to bring shame, disgrace on one;
    vinna e-m bót (illt), to do one good (harm);
    vinna e-m hefnd, to take revenge on;
    4) vinna e-m, to wait upon, attend to, tend (Höskuldr bað hana vinna þeim hjónum);
    5) to win, gain;
    vinna orrustu, sigr, to gain a battle, victory;
    vinna sigr á e-m, to obtain a victory over, defeat, one;
    6) to win, conquer (vinna land, borgir, skip);
    vinna e-t aptr, to recover by conquest, reconquer (vinna aptr þat ríki, er látit er);
    7) to overcome, master, get the better of (þeir ætla, at þeim muni illa sœkjast at vinna oss);
    8) to avail (veit ek eigi, hvat þat vinnr);
    e-t vinnr e-m þörf, it suffices, is sufficient for one (þörf vinnr hverjum presti at segja eina messu);
    vinna e-m at fullu, to be quite sufficient for one, do away with, kill (tók hann sótt þá, er honum vann at fullu);
    9) to withstand, with dat., = vinna við e-u;
    sköpum viðr (= vinnr) manngi, no man can withstand his fate;
    10) followed by an a. or pp., to make (vinna e-n sáran, reiðan, barðan, felldan);
    vann hann yfirkominn Harald, he succeeded in vanquishing H.;
    vinna hefnt, to take revenge;
    vinna annat, to prove;
    11) to reach (smíðuðu einn stöpul, þann er þeir ætluðu at vinna skyldi til himins);
    12) with preps., vinna at e-u, to be busy with (vinna at heyi);
    vinna at svínum, sauðfé, to tend swine, sheep;
    fá ekki at unnit, to effect nothing (ekki munu þér fá at unnit svá búit);
    vinna at e-m, to do away with, kill (þat var markat á tjaldinu, at Sigurðr vann at Fáfni);
    vinna e-t á, to do, effect (höfum vér mikit á unnit í várri ferð);
    vinna á e-m, to do one bodily injury, = vinna áverka á e-m (með þann hug at vinna á Gunnari);
    vinna e-t til e-s, to do one thing in order to obtain or effect another (vildi hann vinna þat til sættar með þeim brœðrum);
    þat vil ek til vinna, that I am ready to do;
    vinna til e-s, to make oneself worthy of, deserve (vinna til dauða);
    vinna til fjár ok frægðar, to act so as to gain money and fame;
    vinna við e-u, to withstand (mátti hann ok eigi við sköpum vinna né sínu aldrlagi);
    vinna e-n yfir, to overcome;
    13) refl., vinnast, to last, suffice;
    meðan dagrinn vannst, as long as the day lasted;
    Illugi elti hann meðan eyin vannst, to the end of the island;
    festrin vannst eigi til jarðar, the rope was not long enough to touch the ground;
    þar sátu konur úti frá sem vannst, as there was room;
    ek vinnst eigi til þér at launa, I am unable to reward thee;
    ekki unnust þau mjök fyrir, they did little to support themselves;
    recipr., vinnast á, to wound one another.
    f. work, labour;
    vera at vinnu, to be at work.
    * * *
    u, f. a work, labour, business; fá sér e-t til vinnu, Gþl. 483; taka vinnur af e-m, Fms. i. 33; vera at vinnu, to be at work, vi. 187; at-vinna, q. v.
    COMPDS: vinnuafli, vinnufólk, vinnufullr, vinnufærr, vinnugóðr, vinnugreifi, vinnuhjún, vinnulítill, vinnumaðr.

    Íslensk-ensk orðabók > vinna

  • 16 yrkja

    (yrki, orta, ortr), v.
    1) to work, esp. to fill, cultivate (y. jörðina, landit);
    2) to make verses (y. kvæði, drápu, lof, níð, háðung um e-n); absol., hann var kærr konungi ok orti vel, he was beloved by the king, and a good poet;
    3) y. á e-t, to set about; en er þeir fundust, ortu bœndr þegar á til bardaga, the peasants at once set upon them; Eiríkr jarl orti ekki á at berjast við Erling, Eirik made no attempt to fight Erling; y. á e-n, to work upon; hvárki eldr né járn orti á þá, neither fire nor iron did them any harm; y. orða á e-n, to address one, speak to one (hann svaraði stirt ok strítt, þá er menn ortu orða á hann);
    4) refl., yrkist í um e-t, it begins; (gerist nú svá sem dœmi finnast til, at á ortist um mannfallit); recipr. to attack one another (síðan fylktu þeir liði sínu ok ortust á ok börðust); þeir ortust á vísur, they competed in verse-making.
    * * *
    u, f. = yrki, a work: in yrkju-nautr, m. a fellow-workman, N. G. L. i. 157.

    Íslensk-ensk orðabók > yrkja

  • 17 athyllast

    v. refl., to cultivate one’s friendship; to side with (e-n).

    Íslensk-ensk orðabók > athyllast

См. также в других словарях:

  • Cultivate — Cul ti*vate (k?l t? v?t), v. t. [imp. & p. p. {Cultivated} ( v? t?d); p. pr. & vb. n. {Cultivating} ( v? t?ng).] [LL. cultivatus, p. p. of cultivare to cultivate, fr. cultivus cultivated, fr. L. cultus, p. p. of colere to till, cultivate. Cf.… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Cultivate Interactive — is the title of a pan European e journal which was funded by the EU s Digital heritage and Cultural Content (DIGICULT) programme under the Fifth Framework programme. It was designed to promote awareness of and disseminate information about and… …   Wikipedia

  • cultivate — cul‧ti‧vate [ˈkʌltveɪt] verb [transitive] 1. FARMING to prepare and use land for growing crops and plants: • Some of the land would be impossible to cultivate. 2. to develop a particular skill or quality in yourself: • The company has been… …   Financial and business terms

  • cultivate — [v1] develop land for growing breed, crop, dress, farm, fertilize, garden, harvest, labor, manage, mature, plant, plow, prepare, propagate, raise, ripen, seed, tend, till, work; concepts 253,257 Ant. destroy, ignore, neglect cultivate [v2] enrich …   New thesaurus

  • cultivate — [kul′tə vāt΄] vt. cultivated, cultivating [< ML cultivatus, pp. of cultivare < LL cultivus, tilled < L cultus: see CULT] 1. to prepare and use (soil or land) for growing crops; till 2. to break up the surface soil around (plants) in… …   English World dictionary

  • cultivate — I verb advance, colere, develop, elevate, enrich, farm, forward, foster, further, garden, improve, make better, nourish, nurture, polish, prepare for crops, promote, rarefy, refine, till, train, work II index ameliorate, cause, develop …   Law dictionary

  • cultivate a habit — index naturalize (acclimate), practice (train by repetition) Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • cultivate — (v.) early 17c., from M.L. cultivatus, pp. of cultivare, from L.L. cultivus tilled, from L. cultus (see CULT (Cf. cult)). Figurative sense of improve by training or education is from 1680s. Related: Cultivable; cultivated; cultivating …   Etymology dictionary

  • cultivate — nurture, *nurse, foster, cherish Analogous words: develop, *mature, ripen: raise, rear (see LIFT): educate, train, instruct, *teach: *improve, better, ameliorate Contrasted words: *neglect, ignore, disregard, slight …   New Dictionary of Synonyms

  • cultivate — ► VERB 1) prepare and use (land) for crops or gardening. 2) raise or grow (plants or crops). 3) grow or maintain (living cells or tissue) in an artificial medium containing nutrients. 4) try to acquire or develop (a quality or skill). 5) try to… …   English terms dictionary

  • cultivate — 01. They [cultivate] grapes for making excellent wine in many parts of the Okanagan. 02. It is the job of a parent to [cultivate] a sense of self confidence in children. 03. Boris Yeltsin [cultivated] Vladimir Putin as his successor as the leader …   Grammatical examples in English

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»